Przewłaszczenie na zabezpieczenie – charakterystyka, zastosowanie
Przewłaszczenie na zabezpieczenie dotyczy zobowiązań finansowych. Jest formą ochrony interesów instytucji finansowej na wypadek nieterminowej spłaty zadłużenia. Ma wspólne cechy z zastawem. Zastosowanie przewłaszczenia jako zabezpieczenie umowy leasingu nie jest możliwe.
Nawigacja:
- Przewłaszczenie na zabezpieczenie – co to jest?
- Jak powinna wyglądać umowa przewłaszczenia?
- Zastaw a przewłaszczenie na zabezpieczenie
- Czy w leasingu stosuje się przewłaszczenie?
- Przewłaszczenie na zabezpieczenie a podatek VAT i PCC
Przewłaszczenie na zabezpieczenie – co to jest?
Przewłaszczenie to – obok np. weksli – jedna z form zabezpieczenia zobowiązań finansowych. Polega na przeniesieniu prawa własności do danego przedmiotu z dłużnika na wierzyciela.
Istnieją dwa rodzaje przewłaszczenia na zabezpieczenie:
-
warunkowe – wierzyciel staje się właścicielem przedmiotu w przypadku zaległości w spłacie finansowania. Przy pożyczce na auto pożyczkodawca nie figuruje w dowodzie rejestracyjnym jako współwłaściciel. Gdy pożyczkobiorca nie będzie regulował rat, instytucja finansowa przejmie pojazd;
-
częściowe – najpopularniejsza forma przewłaszczenia. Polega na tym, że wierzyciel (np. bank) jest współwłaścicielem przedmiotu w 49%. Po spłaceniu finansowania dłużnik przejmuje 100% praw własności;
-
całkowite – instytucja finansowa staje się właścicielem np. motocykla do momentu wywiązania się kredytobiorcy ze zobowiązania finansowego.
Z przewłaszczeniem najczęściej można spotkać się w przypadku finansowania auta przy kredycie samochodowym lub pożyczce. Przedmiotem zabezpieczenia mogą być też nieruchomości i papiery wartościowe.
Podstawą prawną dla przewłaszczenia tych ostatnich jest art. 101. ustawy Prawo bankowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 1896). W polskim prawie nie ma jednak przepisów, które w jednoznaczny sposób regulują umowę w pozostałych przypadkach. Nie zmienia to faktu, że taka forma zabezpieczenia pożyczki lub kredytu jest jak najbardziej możliwa.
Jak powinna wyglądać umowa przewłaszczenia?
Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie należy do grona umów nienazwanych. Może więc być zawarta w dowolnej formie, za wyjątkiem nieruchomości. Jeśli przedmiotem umowy jest np. dom jednorodzinny, wymagane jest zachowanie formy aktu notarialnego. Co ciekawe, przewłaszczenie dla np. samochodu może mieć charakter ustny.
W umowie należy szczegółowo opisać zabezpieczoną wierzytelność i określić wzajemne prawa oraz warunki ich realizacji, moment przeniesienia własności czy możliwość korzystania z niej przez strony. Pisząc prościej, dokument powinien być sporządzony tak dokładnie, jak to tylko możliwe. Pozwala to uniknąć wątpliwości w związku z ustalonymi zasadami.
Aby móc ustanowić przewłaszczenie na zabezpieczenie np. pożyczki leasingowej, konieczne jest sporządzenie umowy samego finansowania, która będzie podpisana przez instytucję finansową i wnioskodawcę. W przypadku kilku współwłaścicieli konieczne są podpisy każdego z nich (choć należy zaznaczyć, że często wymogiem otrzymania finansowania jest brak współwłasności). W przewłaszczeniu częściowym wpisanie do dowodu rejestracyjnego firmy, która udzieliła finansowania, leży po stronie pożyczkobiorcy/kredytobiorcy.
Zastaw a przewłaszczenie na zabezpieczenie
W przypadku zastawu ogólnego dłużnik nie może korzystać z zastawionego dobra przez cały okres spłaty zobowiązania. Warunek ten dotyczy także wierzyciela, jest więc w porównaniu z przewłaszczeniem niekorzystnym rozwiązaniem dla obydwu stron umowy.
Choć w zastawie rejestrowym pożyczkobiorca ma prawo do użytkowania objętego nim np. auta, to z tą formą zabezpieczenia finansowania wiąże się większa liczba formalności. Aby ustanowić zastaw należy nie tylko sporządzić odpowiednią umowę, ale także dokonać wpisu (koszt – 200 zł).
Czy w leasingu stosuje się przewłaszczenie?
Nie – bez względu na rodzaj leasingu, zabezpieczenie wierzytelności w formie przewłaszczenia nie jest możliwe. Wynika to z charakterystyki finansowania. W leasingu, przez cały okres umowy właścicielem przedmiotu jest firma leasingowa. W odmianie operacyjnej przedsiębiorca może dokonać wykupu za ustaloną wcześniej kwotę (nie musi tego robić) i dopiero wtedy nabywa prawa do środka trwałego.
W leasingu finansowym wprawdzie dany przedmiot zostaje włączony do majątku firmy, ale nadal prawa własności do niego posiada leasingodawca (leasingobiorca zyskuje je po uregulowaniu ostatniej raty, więc już po zakończeniu umowy).
Aby móc zastosować przewłaszczenie, dłużnik musi być właścicielem samochodu, papierów wartościowych itd. Firmy leasingowe mogą posiadać w swojej ofercie wcześniej wspomniane pożyczki leasingowe, które ze względu na swoją konstrukcję już pozwalają na użycie tej formy zabezpieczenia.
Przewłaszczenie na zabezpieczenie a podatek VAT i PCC
Zgodnie z Ustawą z dnia 11 marca 2004 od podatku towarów i usług (Dz.U. 2004 Nr 54 poz. 535), zawarcie umowy przewłaszczenia nie rodzi obowiązku podatkowego na gruncie VAT. Taka sama sytuacja dotyczy kwestii podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC).
Trzeba jednak pamiętać, że uregulowanie VAT i PCC jest konieczne, gdy żądania wierzyciela nie zostaną zaspokojone. Dodatkowo należy zapłacić należny PIT lub CIT.
Wymienione powyżej sytuacje dotyczą wierzyciela (leasingodawcy, banku, instytucji pożyczkowej).
Tagi: prawo, finanseData publikacji: 22/09/2021
Czy pytanie okazało się pomocne?
Masz pytania?
Chcesz lepiej poznać ofertę?
Skontaktuj się z nami!
500 764 424
Ile kosztuje u nas leasing lub kredyt?
Szybko policz ratę leasingu lub
kredytu dla siebie?
Szukasz samochodu?
Pomożemy znaleźć najlepsze
auto dla ciebie!
Zamów kontakt
Sprawdź jak szybko oddzwonimy.
Referencje
Nowości
Firmy leasingowe prestrzegają przed oszustami
Wyniki branży leasingowej w 2021 roku
Rejestracje samochodów osobowych w Europie w 2021
Dodaj komentarz
Komentarze
Ta strona nie została jeszcze skomentowana