Czy umowa najmu zawarta bez zgody leasingodawcy jest nieważna?
PYTANIE
Spółka będąca leasingobiorcą samochodu ciężarowego udostępniła go, bez zgody właściciela (firmy leasingowej) innemu podmiotowi gospodarczemu. Za wynajem tego samochodu wystawiała faktury VAT (na podstawie podpisanej umowy). Po kilku miesiącach podmiot wynajmujący samochód dowiedział się, że spółka nie ma zezwolenia do wynajmowania samochodu osobom trzecim. Wycofał się z umowy. Jednak we wcześniejszych okresach faktury za najem zaliczane były do kosztów uzyskania przychodu.
Czy w chwili obecnej, kiedy znany jest fakt braku zgody właściciela pojazdu na jego podnajem podmiot powinien usunąć faktury wystawione bez prawa dysponowania pojazdem i dokona korekt w deklaracjach podatku dochodowego?
Jak należy dokona rozliczeń w VAT - czy przysługuje prawo od odliczenia VAT?
ODPOWIEDŹ
Nie jest tak, że umowa najmu zawarta bez zgody leasingodawcy jest nieważna. Nie ma takiego skutku. Leasingobiorca narusza obowiązki zawarte w umowie leasingu i naraża się na niebezpieczeństwo wypowiedzenia mu umowy. Sama umowa najmu wszakże pozostaje ważna. W związku z tym nie ma żadnych podstaw do tego, aby uzna, że przychody w podatku dochodowym nie powstały, czy też, że są one "niebyłe". Nie ma więc podstaw do usuwania faktur i dokonywania korekt podatku dochodowego.
W sytuacji opisanej w pytaniu należałoby się zastanowi, czy można odlicza podatek naliczony z faktury za leasing samochodu osobowego.
Jak rozumiem problem jest związany z tym, że leasingowany samochód jest samochodem osobowym. Dla takich samochodów obowiązujące w latach 2014-2016 przepisy art. 86a u.p.t.u. przewidują pewne ograniczenia w odliczaniu podatku naliczonego. Zgodnie bowiem z art. 86a ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika.
Należy jednak zauważyć, że w myśl art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a) u.p.t.u. ograniczenia w odliczaniu nie mają zastosowania w przypadku gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Pojazdy samochodowe są zaś uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, m.in. wówczas gdy sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, przy czym warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do:
a) odprzedaży,
b) sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika,
c) oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze
- jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.
Jeśli zatem podatnik określiłby zasady używania pojazdów wykluczające ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością, to wówczas w odniesieniu do samochodu, który byłby przeznaczony wyłącznie do wynajmu, przysługiwałoby 100% odliczenie podatku.
Jak już wskazywano - nie jest tak, że umowa najmu zawarta bez zgody leasingodawcy jest nieważna. Ta sytuacja nie ma takiego skutku. Leasingobiorca narusza obowiązki zawarte w umowie leasingu i naraża się na niebezpieczeństwo wypowiedzenia mu umowy. Sama umowa najmu wszakże pozostaje ważna.
Poza tym – zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u., czynności określone w art. 5 ust. 1 u.p.t.u. podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. W związku z powyższym niezależnie od cywilnoprawnych aspektów tej całej sytuacji, faktem pozostaje, że podatnik świadczy usługi najmu samochodu, który jest u niego w leasingu. W związku z tym – nie ma ograniczeń w odliczaniu podatku naliczonego z faktury za leasing samochodu. Podatnik generuje bowiem – za pomocą tego samochodu – sprzedaż tylko opodatkowaną (wyłączny wynajem samochodu). W związku z tym podatnik będzie miał prawo do odliczenia całości podatku z faktur leasingodawcy.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., do przychodów z działalności gospodarczej zalicza się m.in. przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.
Uzasadnienie
Przychody z najmu składników majątku związanych z działalnością są zatem przychodami z działalności gospodarczej.
Jednocześnie przepisy u.p.d.o.f., zawierają klauzulę, że przepisów tych ustaw nie stosuje się do przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.
Należałoby rozstrzygnąć, czy w tego rodzaju przypadku - gdzie przychody uzyskiwane były na podstawie umowy najmu, której nie można było zawrzeć bez zgody leasingodawcy - można zakwalifikować przychody do przychodów z czynności niemogących być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Zgodnie z art. 70912 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - dalej k.c., bez zgody finansującego korzystający nie może oddać rzeczy do używania osobie trzeciej. W razie naruszenia powyższego obowiązku, finansujący może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia.
Nie jest zatem tak, że umowa najmu zawarta bez zgody leasingodawcy jest nieważna. Nie ma takiego skutku. Leasingobiorca narusza obowiązki zawarte w umowie leasingu i naraża się na niebezpieczeństwo wypowiedzenia mu umowy. Sama umowa najmu wszakże pozostaje ważna.
W związku z tym nie ma żadnych podstaw do tego, aby uznać , że przychody w podatku dochodowym nie powstały, czy też, że są one "niebyłe". Nie ma podstaw do usuwania faktur i dokonywania korekt podatku dochodowego.
dr Adam Bartosiewicz
.
Tagi: umowa najmu, najem autaData publikacji: 19/02/2016
Czy pytanie okazało się pomocne?
Ile kosztuje u nas leasing lub kredyt?
Szybko policz ratę leasingu lub
kredytu dla siebie?
Szukasz samochodu?
Pomożemy znaleźć najlepsze
auto dla ciebie!
Zamów kontakt
Sprawdź jak szybko oddzwonimy.
Referencje
Nowości
Firmy leasingowe prestrzegają przed oszustami
Wyniki branży leasingowej w 2021 roku
Rejestracje samochodów osobowych w Europie w 2021
Dodaj komentarz
Komentarze
Ta strona nie została jeszcze skomentowana